Zaburzenia przetwarzania słuchowego
Przyczyny zaburzeń przetwarzania słuchowego (APD)
Zaburzenia przetwarzania słuchowego APD (ang. auditory processing disorders) – wg definicji stowarzyszenia ASHA to zaburzenia na poziomie neuronalnym, które nie wynikają z zaburzeń funkcji poznawczych i językowych.
Zaburzenia centralnego przetwarzania słuchowego są to problemy z prawidłowym zrozumieniem informacji słuchowej, mimo braku uszkodzenia słuchu obwodowego.
Brytyjskie towarzystwo audiologiczne wyróżnia trzy typy zaburzeń przetwarzania słuchowego, w zależności od przyczyny:
- APD rozwojowe (developmental) – rozpoznawane u dzieci z objawami APD, których czułość słuchu jest w normie. W tej grupie dzieci nie stwierdzono innej przyczyny zaburzeń słuchu ani czynników ryzyka. U niektórych z pacjentów objawy mogą utrzymać się do wieku dorosłego
- APD nabyte (acquired), w których prawdopodobną przyczyną są czynniki działające w okresie płodowym i noworodkowym. Prowadzą one do mikrouszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Na przykład wylew dokomorowy, niedotlenienie okołoporodowe
- APD wtórne (secondary) może być spowodowane przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego. Mechanizm powstania zaburzeń wynika z deprywacji słuchowej w okresie dynamicznego rozwoju funkcji słuchowych we wczesnych latach życia, późne lub niewłaściwe protezowanie ubytków słuchu aparatami słuchowymi, niedotlenienie w czasie snu najczęściej z powodu przerośniętego migdałka gardłowego.
Objawy zaburzeń przetwarzania słuchowego (APD)
Zazwyczaj diagnozę zaburzeń przetwarzania słuchowego stawia się dzieciom, u których pojawiły się trudności szkolne. Pomimo, że symptomy zaburzenia można było dostrzec już wcześniej. Zazwyczaj u dzieci tych obserwuje się:
- opóźniony rozwój mowy,
- zaburzenia artykulacji,
- trudności w robieniu notatek ze słuchu,
- trudności z rozumieniem mowy zwłaszcza w salach z pogłosem lub w większym gronie osób.
Pierwsze objawy APD widać u dzieci mających problem ze zrozumieniem złożonych poleceń. Często wydaje się, że dzieci te są nieposłuszne, ponieważ poproszone o wykonanie dwóch czynności, zrobią to połowicznie lub wcale.
Dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego
Zazwyczaj są to dzieci, które zaczynają później mówić niż rówieśnicy. Ich kompetencje językowe wydają się być na niższym poziomie, mimo prawidłowego rozwoju intelektualnego.
W momencie rozpoczęcia nauki szkolnej, dzieci z APD mają trudności z nauką czytania i pisania.
W trakcie notowania ze słuchu lub podczas dyktand robią więcej błędów, niż podczas tych samych czynności wykonywanych w domu.
Bardzo często dzieci te nie pamiętają co miały zadane do domu. Nie notują lub zapisują tylko część poleceń nauczyciela.
Dziecko może sprawiać wrażenie dyslektycznego ponieważ ma problemy nie tylko z pamięcią słuchową, ale również ze słuchem fonemowym. Dziecko myli głoski, sylaby i wyrazy o podobnym brzmieniu jak również:
- ma problemy ze skupieniem uwagi i słyszeniem w niekorzystnych warunkach (np. w klasie szkolnej), bardzo łatwo dekoncentruje się, gdy w tle pojawi się jakiś dźwięk,
- nie rozumie mowy niewyraźnej, stłumionej,
- ma problem z określeniem lokalizacji dźwięku, co w szkole jest dodatkowym problemem, gdy nauczyciel prowadząc lekcję często przemieszcza się po klasie.
Dziecko z APD może cierpieć z powodu nadwrażliwości słuchowej. Dlatego często zasłania uszy słysząc zbyt głośny lub drażniący je dźwięk.
Bardzo często dzieci z APD są nadruchliwe, mają zaburzenia zachowania, są agresywne bądź nadmiernie płaczliwe. Wtórnie do zaburzenia pojawiają się problemy emocjonalne, spowodowane niską samooceną dziecka.
Dzieci mające trudności z przetwarzaniem słuchowym, mają również problemy w nauce języka obcego. Łatwo męczą się i dekoncentrują się, zwłaszcza w obecności sygnału zagłuszającego.
Najczęściej problemy z analizą czy syntezą oraz pamięcią słuchową kojarzone są z osobami mającymi opinię o dysleksji i rzeczywiście około 30% dzieci mających APD ma stwierdzoną dysleksję rozwojową.
Jak wykorzystać metodę Warnkego w terapii zaburzeń przetwarzania słuchowego? Czytaj tutaj.